Ból kości piętowej i śródstopia jest częstym problemem, z którym borykają się pacjenci. Często jest to związane z przeciążeniem rozcięgna podeszwowego w stopie oraz zwapnieniami powstającymi w okolicach przyczepów ścięgien i rozcięgna podeszwowego do kości piętowej. Mamy wtedy do czynienia z zapaleniem rozcięgna podeszwowego, potocznie zwanym „ostrogą kości piętowej”. Artykuł opisujący ten problem medyczny można znaleźć pod linkiem: zapalenie rozcięgna podeszwowego.
W poniższym opracowaniu zajmiemy się opracowaniem metod rehabilitacji powyższych schorzeń.
Profilaktyka
Często spotykamy się z pytaniem, skąd bierze się ostroga kości piętowej i jak jej zapobiegać? Podczas podstawowego badania podoskopowego, lub za pomocą plantokonturografu można określić jak sklepiona jest podeszwa stopy. Badania przesiewowe przeprowadza się już u małych dzieci. Zapominamy jednak, że osoby dorosłe też powinny być poddawane takim badaniom. Częstość występowania omawianego schorzenia zwiększa się, gdy u osoby dorosłej stwierdzamy płaskostopie poprzeczne (czemu często towarzyszy metatarsalgia) oraz zbyt duże uniesienie łuku podłużnego (stopa wydrążona). Siła wpływająca na stęp nie jest wtedy rozkładana równomiernie i następuje przeniesienie obciążenia na przedstopie i kość piętową. Przeciążenie rozcięgna piętowego jest wtedy tylko kwestią czasu. Żeby zapobiec następstwom zniekształcenia stępu należy stosować indywidualnie dobierane wkładki obuwnicze, które mają na celu prawidłowe ustawienie osi chodu i dociążenie śródstopia.
Fizykoterapia
Terapię nad ostrogą piętową rozpoczynani w momencie, kiedy nie występuje już ostry stan zapalny rozcięgna. Metodami fizykoterapeutycznymi którymi można leczyć zapalenie rozcięgna („ostrogę piętową”) są:
Ultradźwięki – Mechanicznie generowane fale wysokiej częstotliwości, które wprowadzając tkanki miękkie w drgania powodują poprawę odżywienia, zwiększenia temperatury oraz hydratację poprzez zmiany w strukturze koloidowej.
Krioterapia – Egzogenne zastosowanie niskiej temperatury w miejscu danego schorzenia, co będzie skutkowało zmniejszaniem stanu zapalnego w rozcięgnie podeszwowym i wspomagało proces regeneracji
-Wszystkie powyżej wymienione zabiegi są tylko uzupełnieniem terapii „falą uderzeniową”, która jest najskuteczniejszym zabiegiem fizykalnym, jaki można zastosować w walce z „ostrogą piętową”. Jest to fala akustyczna wygenerowana mechanicznie przez aparat do tego przeznaczony. Powszechnie stosuje się aparaty, które generują falę metodą pneumatyczną. Wygenerowany czynnik wywołuje interferencję wewnątrztkankową, powodującą rozbijanie zwapnień, zrostów oraz prawidłowe rozprowadzenie produktów metabolicznych: wszystkie wymienione zmiany prowadzą do wystąpienia stanów zapalnych i dolegliwości bólowych.
Terapia ruchowa i masaż
Zapalenie rozcięgna podeszwowego powoduje też objawy obwodowe, pod postacią wzmożonego napięcia mięśni: trójgłowego łydki, oraz piszczelowego przedniego. Najlepszą metodą manualną jest terapia powięziowa powyższych mięśni. Terapia ta polega na odpowiednim uciśnięciu i rozciągnięciu pasma tkanki łącznej obejmującej mięśnie i grupy mięśniowe.
Połączona z terapią zmniejszającą napięcie rozcięgna podeszwowego i tkanek miękkich śródstopia daje bardzo dobre efekty, znacznie zmniejszające uczucie napięcia i bólu.
Terapia ruchowa i masaż
Poza wizytą u fizjoterapeuty Pacjent powinien sam wykonywać ćwiczenia i automasaż. Poprzez użycie małych piłek do masażu i wałków do rolowania jest to łatwe do realizacji w warunkach domowych. Przy takiej terapii istotne jest „rozwałkowanie” mięśni łydki i podeszwy stopy. Dodatkowo należy wykonywać ćwiczenia rozciągające te mięśnie, do których może przydać się gumowa taśma treningowa (można ją bez problemu zastąpić szalikiem lub szarfą). Jeżeli chodzi o resztę ćwiczeń nie wymaga to dodatkowego zaopatrzenia w żadne specjalistyczne sprzęty do ćwiczeń.
Przykładowe ćwiczenia:
Leżąc płasko na plecach z nogami wyciągniętymi prosto wykonujemy zgięcie grzbietowe stopy chorej, po czym rozluźniamy napięcie poprzez wykonanie zgięcia podeszwowego.
Ćwiczenie 1
Ćwiczenie wykonujemy dynamicznie, a przy maksymalnym napięciu zgięciu grzbietowym przytrzymujemy tak żeby wyczuwalne było naprężenie mięśni łydki.
Ilość: 30 powtórzeń
Ćwiczenie 2
W pozycji siadu prostego nakładamy taśmę do ćwiczeń na podeszwę chorej stopy. Naciągamy rękami taśmę do momentu odczucia maksymalnego oporu. Potem rozluźniamy napięcie.
Ilość: 20 powtórzeń
Ćwiczenie 3
Stojąc przed ścianą wykonujemy wykrok prawej nogi w stronę ściany, tak żeby ręce oparły się płasko na ścianie. Po uzyskaniu pozycji pogłębiamy ją pulsacyjnie licząc do 5, następnie zmieniamy kierunek i ćwiczenie wykonujemy tak jak poprzednie. Kluczowym jest pełen wyprost nogi zakrocznej.
20 powtórzeń na każdą nogę
Ćwiczenie 4
Stojąc przy stole trzymamy się jego krawędzi. Stoimy obunóż na boso. Ruch polega na szybkim wspięciu się na palcach i powolnym opuszczeniu się z powrotem. Kluczowa jest faza opuszczania i powrotu do pozycji wyjściowej. Można wzmocnić skuteczność ćwiczenia podkładając zrolowany ręcznik pod palce.
Ilość: 20 powtórzeń
Powyższe ćwiczenia powinno się wykonywać regularnie 1 lub 2 razy dziennie. W połączeniu z rolowaniem będą bardzo skuteczną metodą uzupełniającą terapię w gabinecie fizjoterapeuty.
